Bệnh Parkinson là một rối loạn hệ thống thần kinh tiến triển ảnh hưởng đến vận động. Các triệu chứng bắt đầu dần dần, đôi khi bắt đầu bằng một cơn run hầu như không đáng chú ý chỉ một bên tay. Triệu chứng run rẩy là phổ biến, nhưng rối loạn này có thể cũng thường gây ra cứng hoặc chậm chuyển động.
Trong giai đoạn đầu của bệnh Parkinson, biểu hiện triệu chứng trên khuôn mặt có thể có ít hoặc không có. Cánh tay của bạn có thể không lắc lư, chuyển động nhịp nhàng theo khi bạn đi bộ. Lời nói trở nên nhỏ nhẹ hoặc chậm rãi, ê a. Các triệu chứng bệnh Parkinson trở nên tồi tệ hơn khi tình trạng của bạn tiến triển theo thời gian.
Mặc dù bệnh Parkinson không thể chữa khỏi, thuốc có thể cải thiện đáng kể các triệu chứng của bạn. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật để điều chỉnh các vùng nhất định trong não và cải thiện các triệu chứng.
Mục lục nội dung
Các dấu hiệu và Triệu chứng của bệnh Parkinson
Các dấu hiệu và triệu chứng bệnh Parkinson có thể khác nhau đối với mọi người. Dấu hiệu sớm có thể nhẹ và không được chú ý. Các triệu chứng thường bắt đầu ở một bên cơ thể và thường tiến triển nặng hơn ở bên đó, ngay cả sau khi các triệu chứng bắt đầu ảnh hưởng đến cả hai bên.
Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh Parkinson có thể bao gồm:
- Run khi nghỉ, xuất hiện khi các cơ ở trạng thái nghỉ. Dấu hiệu này biến mất khi vận động, khi ngủ. Run tăng lên khi xúc động, tập trung. Run của bệnh Parkinson có đặc điểm đều đặn, bốn chu kỳ/giây. Run thường xuất hiện ở các ngón tay, gây ra động tác như “vê thuốc lào hoặc đếm tiền”. Run có thể gặp ở chi dưới, miệng hoặc vùng đầu.
- Giảm động, là triệu chứng cơ bản và xuất hiện sớm ở bệnh nhân Parkinson. Các động tác khởi đầu chậm chạp. Tốc độ thực hiện các động tác chậm (bradykinesia) và giảm biên độ của các động tác (hypokinesia) làm động tác trở nên nghèo nàn. Hiện tượng bất động thấy rõ ở chi trên. Giảm động có thể gặp ở các loại hình vận động: dáng đi, nét mặt, lời nói.
- Tăng trương lực cơ ngoại tháp gây ra hiện tượng “cứng kiểu ống chì hay uốn sáp”. Khi vận động thụ động, dấu hiệu cứng thường kèm dấu hiệu “bánh xe răng cưa”: khi làm động tác duỗi, thầy thuốc cảm nhận hiện tượng duỗi xảy ra từng nấc chứ không liên tục.
- Tư thế gấp do tăng phản xạ tư thế quá mức là hiện tượng tăng trương lực cơ thuộc nhóm cơ gấp chiếm ưu thế tạo nên dáng người hơi gấp về phía trước. Lúc đầu gấp ở khuỷu tay. Giai đoạn sau, đầu và thân chúi ra trước, chi trên gấp và khép, chi dưới gấp ít hơn. Phản xạ điều chỉnh tư thế giảm nên bệnh nhân dễ bị ngã “như cây chuối đổ” khi bị đẩy nhẹ từ trước ra sau. Ở giai đoạn muộn, có dấu hiệu “đông cứng”. Mỗi lần bắt đầu ngồi dậy, hoặc đi, người bệnh rất khó cử động. Hiện tượng này có thể xuất hiện trong tất cả các hoạt động trong ngày như nói, viết làm ảnh hưởng nhiều tới cuộc sống hàng ngày của bệnh nhân.
Ngã là hậu quả của sự rối loạn thăng bằng và điều phối các cơ trục thân thể, rối loạn phản xạ tư thế. Hậu quả của ngã có thể làm gãy xương khiến bệnh nhân liệt giường.
Các triệu chứng phối hợp
- Đau: có thể do cứng cơ hoặc do nguồn gốc tủy sống. Thường khó định khu, nặng thêm khi có trầm cảm nặng và ưu thế ở bên bất động nhiều hơn.
- Rối loạn giấc ngủ: có ba dạng rối loạn xuất hiện đơn độc hay phối hợp: mất ngủ, rối loạn hành vi ban đêm, các động tác bất thường ban đêm
- Rối loạn tiêu hóa: trào ngược dạ dày thực quản, táo bón hoặc nôn
- Rối loạn cơ vòng bàng quang: mót đái liên tục, đái són, đái nhiều hoặc đái dầm ban đêm.
- Rối loạn huyết áp: hay bị hạ huyết áp tư thế.
- Rối loạn tâm thần: trầm cảm, rối loạn nhân cách, loạn thần hoặc lo âu.
- Rối loạn chức năng tình dục: giảm hoặc tăng ham muốn tình dục
Khi nào đi khám bác sĩ?
Gặp bác sĩ nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào liên quan đến bệnh Parkinson – không chỉ để chẩn đoán tình trạng của bạn mà còn loại trừ các nguyên nhân khác gây ra các triệu chứng của bạn.
Nguyên nhân của bệnh
Trong bệnh Parkinson, một số tế bào thần kinh (tế bào thần kinh) trong não dần bị phá vỡ hoặc chết. Nhiều triệu chứng là do mất tế bào thần kinh, các tế bào này tạo ra một chất hóa học trong não của bạn được gọi là dopamine. Khi nồng độ dopamine giảm, nó gây ra hoạt động bất thường của não, dẫn đến các triệu chứng của bệnh Parkinson.
Nguyên nhân của bệnh Parkinson vẫn chưa được biết, nhưng một số yếu tố dường như đóng vai trò, bao gồm:
- Gen: Các nhà nghiên cứu đã xác định các đột biến di truyền cụ thể có thể gây ra bệnh Parkinson. Nhưng những điều này là không phổ biến trừ những trường hợp hiếm gặp với nhiều thành viên gia đình bị ảnh hưởng bởi bệnh Parkinson.
Tuy nhiên, một số biến thể gen nhất định dường như làm tăng nguy cơ mắc bệnh Parkinson nhưng với nguy cơ mắc bệnh Parkinson tương đối nhỏ đối với mỗi dấu hiệu di truyền này. - Yếu tố môi trường: Tiếp xúc với một số độc tố hoặc yếu tố môi trường nhất định có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh Parkinson sau này, nhưng nguy cơ tương đối nhỏ.
Các yếu tố nguy cơ của bệnh
Các yếu tố nguy cơ của bệnh Parkinson bao gồm:
- Tuổi tác. Người trẻ hiếm khi gặp bệnh Parkinson. Nó thường bắt đầu ở giữa hoặc cuối đời, và nguy cơ tăng theo tuổi. Mọi người thường phát triển bệnh khi khoảng 60 tuổi trở lên.
- Di truyền. Có một người họ hàng gần gũi với bệnh Parkinson làm tăng khả năng bạn sẽ phát bệnh. Tuy nhiên, rủi ro của bạn vẫn rất nhỏ trừ khi bạn có nhiều người thân trong gia đình mắc bệnh Parkinson.
- Giới tính. Đàn ông có nhiều khả năng mắc bệnh Parkinson hơn phụ nữ.
- Phơi nhiễm độc tố. Tiếp xúc liên tục với thuốc diệt cỏ và thuốc trừ sâu có thể làm tăng nhẹ nguy cơ mắc bệnh Parkinson.
Biến chứng bệnh Parkinson
Bệnh Parkinson thường đi kèm với những biến chứng sau, có thể điều trị được:
- Suy nghĩ khó khăn. Bạn có thể gặp vấn đề về nhận thức (mất trí nhớ) và suy nghĩ khó khăn. Chúng thường xảy ra ở giai đoạn sau của bệnh Parkinson. Những vấn đề về nhận thức như vậy không đáp ứng với thuốc.
- Trầm cảm và thay đổi cảm xúc. Bạn có thể trải qua trầm cảm, đôi khi trong giai đoạn rất sớm. Nhận điều trị trầm cảm có thể giúp xử lý các thách thức khác của bệnh Parkinson dễ dàng hơn.
Bạn cũng có thể trải qua những thay đổi cảm xúc khác, chẳng hạn như sợ hãi, lo lắng hoặc mất động lực. Các bác sĩ có thể cung cấp thuốc để điều trị các triệu chứng này. - Khó nuốt. Bạn có thể gặp khó khăn khi nuốt khi tình trạng của bạn tiến triển. Nước bọt có thể tích tụ trong miệng của bạn do nuốt chậm, dẫn đến chảy nước dãi.
- Nhai và vấn đề khi ăn. Bệnh Parkinson giai đoạn muộn ảnh hưởng đến các cơ trong miệng, khiến việc nhai trở nên khó khăn. Điều này có thể dẫn đến nghẹt thở và dinh dưỡng kém.
- Vấn đề về giấc ngủ và rối loạn giấc ngủ. Những người mắc bệnh Parkinson thường gặp vấn đề về giấc ngủ, bao gồm thức dậy thường xuyên suốt đêm, thức dậy sớm hoặc ngủ vào ban ngày.
Thuốc có thể giúp ích cho vấn đề này. - Vấn đề về bàng quang. Bệnh Parkinson có thể gây ra các vấn đề về bàng quang, bao gồm không thể kiểm soát nước tiểu hoặc khó tiểu.
- Táo bón. Nhiều người mắc bệnh Parkinson bị táo bón, chủ yếu là do hoạt động của đường tiêu hóa chậm hơn.
Bạn cũng có thể trải qua những vấn đề này:
- Huyết áp thay đổi. Bạn có thể cảm thấy chóng mặt hoặc lâng lâng khi đứng do huyết áp giảm đột ngột (hạ huyết áp thế đứng).
- Rối loạn chức năng mùi. Bạn có thể gặp vấn đề với khứu giác của bạn. Bạn có thể gặp khó khăn trong việc xác định mùi nhất định hoặc sự khác biệt giữa các mùi.
- Mệt mỏi. Nhiều người mắc bệnh Parkinson mất năng lượng và cảm thấy mệt mỏi, đặc biệt là vào cuối ngày.
- Đau đớn. Một số người mắc bệnh Parkinson bị đau, ở những vùng đặc biệt trên cơ thể hoặc trên khắp cơ thể.
- Rối loạn chức năng tình dục. Một số người mắc bệnh Parkinson nhận thấy sự giảm ham muốn hoặc hiệu suất tình dục.
Phòng ngừa bệnh Parkinson
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng tập thể dục thường xuyên có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh Parkinson.
Một số nghiên cứu khác đã chỉ ra rằng những người uống caffeine – được tìm thấy trong cà phê, trà và cola – mắc bệnh Parkinson ít hơn so với những người không uống nó. Tuy nhiên, vẫn chưa biết liệu caffeine thực sự bảo vệ chống lại bệnh Parkinson hay có liên quan theo một cách khác. Hiện tại không có đủ bằng chứng cho thấy uống đồ uống có chứa caffein để bảo vệ chống lại bệnh Parkinson. Trà xanh cũng liên quan đến việc giảm nguy cơ phát triển bệnh Parkinson.
Web Y Khoa không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay phương pháp điều trị y khoa.
